Voedingsschema voor een baby van 12 maanden

Hiep, hiep, hoera! Je kindje is 1 jaar oud, van harte gefeliciteerd! Kan je nog herinneren hoe klein je baby was, net na de geboorte? Wat een verschil hè met je 1-jarige dreumes van nu. Voeding heeft een belangrijke rol gespeeld bij de groei van je kindje. Wil je weten hoe je die ontwikkeling ook in dit nieuwe levensjaar zo goed mogelijk met voeding kan ondersteunen? Hieronder deelt kindervoedingscoach Dr. Femke haar kennis en tips in het voedingsschema voor een kindje van 1 jaar oud.

1 JAAR OUD: HOE ZIT HET MET MELKVOEDINGEN?

Tot nu toe heeft je kleintje borst- en/of flesvoeding gehad, maar geef je dat na 1 jaar eigenlijk nog steeds? Het antwoord op deze vraag, is dat het per voedingsmethode verschilt.

GEEF JE BORSTVOEDING?

• Dan kan je door blijven gaan met borstvoeding geven, zolang jij en je kind dat willen. Het advies (van onder andere de WHO) is om tot 2 jaar borstvoeding te blijven geven, naast bijvoeding vanaf 6 maanden¹. Langer dan 2 jaar kan natuurlijk ook, als dat voor moeder en kind goed voelt.

GEEF JE BORSTVOEDING EN WIL JE STOPPEN OF GEEF JE FLESVOEDING?

• Dan zijn er vanaf 1 jaar qua melk verschillende opties om aan je kindje te geven. Namelijk: volledige zuigelingenvoeding, koemelk, schapenmelk of geitenmelk (circa 2 bekertjes per dag) ^{2, 3}. Het hangt van de rest van het voedingspatroon af, welke van deze opties de beste keuze voor jouw kind is. Alle informatie hierover vind je in de blog: vanaf wanneer mag je kindje koemelk drinken of andere zuivel eten?
  
  

1 JAAR OUD: JE KLEINTJE MAG MET DE POT MEE-ETEN!

Vanaf 1 jaar mag je kleintje met jullie maaltijden mee-eten². Dat betekent dat je kindje vanaf nu vrijwel alles mag eten. Wel is het verstandig met de volgende tips rekening te houden:

• Bouw het gebruik van sterke kruiden in de maaltijd langzaam op.
  Geef dus niet gelijk een pittige curry.
• Beperk bewerkte voedingsmiddelen waar toegevoegd suiker en te veel zout in zit.
  Deze producten verstoren de balans in het lichaam⁴. Kies daarom voor zo natuurlijk mogelijke voeding.
• Probeer zoveel mogelijk variatie in het eten aan te brengen⁵.
  Zo krijgt je kleintje een rijk pallet aan vitamines en mineralen binnen⁵. Ook zorgt een divers voedingspatroon voor een divers microbioom (= de verzamelnaam voor alle beestjes in en op ons lichaam)⁶. Dat is super fijn, want hoe groter deze diversiteit, hoe veerkrachtiger je kleintje is om te herstellen van verstoringen⁶!
• Wil jij je kindje brood geven? Kies dan voor (spelt) zuurdesembrood.
  Zuurdesem bevat namelijk allerlei voordelen voor de spijsvertering⁷. Zo is het bijvoorbeeld een natuurlijke pre- en probiotica. Ook geven studies aan dat zuurdesem voor een stabielere bloedsuikerspiegel zorgt en dat het de beschikbaarheid van voedingsstoffen voor het lichaam vergroot (ten opzichte van brood op basis van gist)⁷.
• Vermijd zout broodbeleg zoals (smeer)kaas en ham².
  Je kan wel bijvoorbeeld hüttenkäse, zachte geitenkaas, kip- of kalkoenfilet geven. Andere opties voor broodbeleg zijn 100% notenpasta, 100% pindakaas, humus, avocado, ei en natuurlijk het kraakverse broodbeleg van Mama Deli! Dit broodbeleg is er in de volgende smaken:
• Kikkererwt, pompoen & wortel
• Witte bonen, courgette & paprika
• Rode linzen, doperwt & mango

• Geef je kindje maximaal 5 maaltijden op een dag: 3 hoofdmaaltijden en 2 tussendoortjes.
  Vaker op een dag eten kan namelijk tot overgewicht leiden⁸. Tips voor tussendoortjes:
• Rauwkost zoals komkommer met hummus of amandelpasta
• Vers of gedroogd fruit (max. 3 per dag)
• Mama Deli havermoutje
• Plakje zelfgemaakt bananenbrood (zonder toegevoegd suiker)
• Ei
• Zelfgemaakte havermoutrepen
• Mama Deli tussendoortje
• Voor in de zomer: Mama Deli ijsjes!
• Sla 12+ maanden maaltijden van Mama Deli in.
  Theoretisch gezien kan je kindje namelijk met de pot mee-eten, praktisch gezien weten we maar al te goed dat sommige maaltijden nog wat uitdagend kunnen zijn bij de leeftijd van 1 jaar. Denk bijvoorbeeld aan een lekkere maaltijdsalade of sushi. Het is fijn als je op zulke momenten een lekkere kraakverse 12+ maanden maaltijd van Mama Deli op tafel kan zetten voor je kleintje!
  
  

WAT EET EEN KINDJE VAN 1 JAAR OUD OP EEN DAG?

Met 12 maanden kan jij je kleintje 3 hoofdmaaltijden en 2 tussendoortjes aanbieden, naast borstvoeding/melk en water. In de praktijk kan het voedingsschema van je kindje er dan zo uitzien:

VOORBEELD DAGMENU

• Ontbijt (07.00 uur): borstvoeding of een glaasje koe-, schapen-, of geitenmelk, een Mama Deli havermoutje en 10 mcg vitamine D3.
• Tussendoor (10.00 uur): fruit met avocado, (geiten)yoghurt of notenpasta, of een Mama Deli tussendoortje van groente en fruit. Ook kan je aan je kleintje een bekertje water geven.
• Lunch (11.30 uur): bijvoorbeeld een smoothiebowl van spinazie, avocado, banaan, amandelmelk en komkommer. Sprenkel er klein gesneden bosfruit over zodat je kindje moet kauwen (dit is goed voor de spijsvertering en mondmotoriek). Geef daarnaast een glaasje water.
• Tussendoor (15.00 uur): een bekertje water of kinderthee, snack groente of een Mama Deli tussendoortje.
• Warme maaltijd (17.30 uur): groente maaltijd, bijvoorbeeld de 12+ maanden maaltijden van Mama Deli, met eventueel een stukje ongezouten vis of kip. Serveer ook een lekker glaasje water.
• Voor het slapen gaan (19.30 uur): borstvoeding of een glaasje koe-, schapen-, of geitenmelk.

HOEVEEL MOET EEN KIND VAN 1 JAAR ETEN?

Met 1 jaar mag jij je kleintje 3 hoofdmaaltijden, 2 tussendoortjes en 2 glaasjes melk aanbieden. Op de vraag ‘hoe groot mogen deze maaltijden en tussendoortjes zijn?’ is het antwoord eigenlijk simpel: geef je kleintje vaste voeding zolang je kindje eetsignalen vertoont. Er is namelijk één belangrijke richtlijn om te onthouden: jij bepaalt wat je kindje eet, je kindje bepaalt hoeveel hij eet. Dus zolang je kindje eetsignalen vertoont, kan je eten blijven aanbieden. Zit je kindje vol, dan is het klaar. Ga dus niet pushen om een extra hapje te nemen (omdat het anders bijvoorbeeld ‘zonde’ is van het eten). Het is namelijk heel belangrijk dat het verzadigingssysteem van je kindje goed sensitief blijft.

Maak jij je zorgen of je kindje te veel of te weinig eet? Check dan of je kindje qua gewicht en lengte nog ‘zijn lijntje’ volgt en neem anders contact op met het consultatiebureau of de huisarts.

1 JAAR: WELKE SUPPLEMENTEN HEEFT JE KLEINTJE NODIG?

Gezonde voeding vormt de basis voor het binnenkrijgen van voldoende vitamines en mineralen. Maar omdat de zorg bestaat dat kleine kinderen niet voldoende vitamine D en omega-3 binnen krijgen, wordt geadviseerd om deze voedingsstoffen te suppleren. Suppleren betekent dat je de vitamine toevoegt aan het voedingspatroon van je kleintje.

VITAMINE D3

Vitamine D3 is onder andere belangrijk voor een goede botgezondheid, immuunsysteem en celgroei^{9, 10}. Omdat vitamine D3 vooral wordt aangemaakt door blootstelling aan direct zonlicht en dit voor baby’s wordt afgeraden, is suppletie van vitamine D3 belangrijk. Het advies van de Nederlandse Gezondheidsraad is om 10 mcg/p.d. (499 IU/p.d.) te suppleren^{11, 12}. Omdat vitamine D3 een vetoplosbare vitamine is (oftewel er is vet nodig om de vitamine goed in het lichaam op te nemen), kan je de vitamine het beste (in één keer) direct na de ochtendvoeding geven.

OMEGA-3

Ook omega-3 DHA (docosahexaeenzuur) is een belangrijke voedingsstof voor je kindje. DHA helpt namelijk om normaal te kunnen zien en het draagt bij tot de instandhouding van de normale hersenfunctie ^{10. 13, 14, 15}. Hoe krijgt je kleintje vanaf 1 jaar omega-3 binnen?

• Via borstvoeding. Zorg er als moeder voor dat je je eigen voorraad goed blijft aanvullen. Dit doe je door 2 à 3 keer per week vette (wilde) vis te eten. Lukt dat niet, gebruik dan suppletie in de vorm van visolie, levertraan of (vegan) algenolie. Volg hiervoor de aanbevolen hoeveelheid op de verpakking.

• Via het eten van vette (wilde) vis (2x p.w.) of via suppletie in de vorm van visolie, levertraan of (vegan) algenolie. Dit is dus vooral belangrijk als je kindje geen borst- of flesvoeding krijgt.
  
  

1 JAAR: LEKKER VEEL PROOSTEN MET WATER!

Water drinken is essentieel voor je kleintje. Water is namelijk vitaal voor allerlei lichaamsprocessen¹⁶. Biedt daarom vooral water aan. Is je kindje niet zo happig op water? Probeer dan eens een (herbruikbaar) rietje of een leuke drinkbeker, dat werkt vaak magisch.

In sap zitten veel fruitsuikers, dat is daarom minder geschikt om te geven. Ook kan het voor darmproblemen zorgen, met peuterdiarree tot gevolg¹⁷. Tip: wil jij je kindje zo nu en dan wat zoets te drinken geven? Leng het sap aan met water!

MAMA DELI IS ER VOOR JOU!

Wij staan graag voor je klaar om je op het gebied van kindervoeding te helpen. Niet alleen met onze vriesverse producten, maar ook met kennis en (persoonlijke) tips. Dus, heb je misschien een vraag over kindervoeding? Stel hem gerust aan onze kindervoedingscoach: Dr. Femke! Benieuwd naar een overzicht van al onze producten? Je vindt het hier: Mama Deli babyvoeding.

REFERENTIES:

¹ World Health Organisation. Breastfeeding recommendations. Geraadpleegd op 13 december 2021, van Breastfeeding (who.int).

² Stichting Voedingscentrum Nederland (2018). Lust ik wel! Van eerste hapjes tot alles wat de pot schaft.

³ Leung, A. K., & Sauve, R. S. (2003). Whole cow's milk in infancy. Paediatrics & child health, 8(7), 419–421.

⁴ Elizabeth, L., Machado, P., Zinöcker, M., Baker, P., & Lawrence, M. (2020). Ultra-processed foods and health outcomes: a narrative review. Nutrients, 12(7), 1955.

⁵ De Olivera Otto, M.C., Anderson, C.A.M., Dearborn, J.L., Ferranti, E.P., Mozaffarian, D., Rao, G., Wylie-Rosett, J., & Lichtenstein, A.H. Dietary diversity: implications for obesity prevention in adult populations: a science advisory from the American Heart Association. Circulation, 138(11), e160-e168.

⁶ Heiman, M. L., & Greenway, F. L. (2016). A healthy gastrointestinal microbiome is dependent on dietary diversity. Molecular metabolism, 5(5), 317–320.

⁷ Lau, S. W., Chong, A. Q., Chin, N. L., Talib, R. A., & Basha, R. K. (2021). Sourdough Microbiome Comparison and Benefits. Microorganisms, 9(7), 1355.

⁸ Paoli, A., Tinsley, G., Bianco, A., & Moro, T. (2019). The influence of meal frequency and timing on health in humans: the role of fasting. Nutrients, 11(4), 719.

⁹ Dharmarajan, T.S. (2021). Vitamin D. Geriatric Gastoenterology, 1-29.

¹⁰ Keuringsraad, KOAG/KAG. (z.d.). Database claimsverordening. Geraadpleegd op 27 oktober 2022, van https://www.keuringsraad.nl/gezondheidsproducten/claimsdatabase.

¹¹ Gezondheidsraad (2012). Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Gezondheidsraad, Den Haag.

¹² Monnard, C., & Fleith, M. (2021). Total Fat and Fatty Acid Intake among 1-7-Year-Old Children from 33 Countries: Comparison with International Recommendations. Nutrients, 13(10), 3547.

¹³ Innis, S.M. (2008). Dietary omega 3 fatty acids and the developing brain. Brain research, 1237, 35-43.

¹⁴ Miles, E.A., Childs, C.E. & Calder, P.C. (2021). Long-chain polyunsaturated fatty acids (LCPUFAs) and the developing immune system: a narrative review. Nutrients, 13(1), 247.

¹⁵ Plourde, M. & Cunnane, S.C. (2007). Extremely limited synthesis of long chain polyunsaturates in adults: implications for their dietary essentiality and use as supplements. Applied Physiology, Nutrition and Metabolism, 32(4), 619-634.

¹⁶ Jéquier, E., & Constant, F. (2010). Water as an essential nutrient: the physiological basis of hydration. European Journal of Clinical Nutrition, 64(2), 115-123.

¹⁷ Gottenbos, N. 2018. De Poepdokter junior. Voor een gezonde bips. Splint Media B.V.